8. Sınıf Üslü Sayılarda Çarpma ve Bölme İşlemi

Üslü Sayılarda Çarpma İşlemi

Tabanları aynı olan üslü sayılar çarpılırken, 22.23 = 2.2.2.2.2  5 tane 2′ nin çarpımı 25 dir. (üsler toplanır ve ortak tabanın üssüne yazılır.)

ab . ac = ab+c

Örnek: 22.23.24  işlemin sonucunu bulalım.

22.23.24  = 22+3+4 = 29 bulunur.

Örnek: 4-5.48 işlemin sonucunu bulalım.

4-5.48 = 4-5+8 = 43 bulunur.

Örnek: 7-5.7-7 işlemin sonucunu bulalım.

7-5.7-7 = 7(-5)+(-7) = 7-12 bulunur.

Verilen üslü ifadelerde tabanlar birbirinden farklı ise çarpma işlemini yapabilmemiz için tabanları veya üsleri aynı sayı yapmamız gerekiyor.

Örnek: 3-2.93.274  işlemin sonucunu bulalım.

Üslü ifadelerin tabanlarındaki 3,9 ve 27 sayılarıını 3’ ün kuvveti olarak yazarız.

3-2.93.274 = 3-2.(32)3.(33)4  (3’ ün kuvveti şeklinde yazdık.)

                  = 3-2.32.3.33.4    ((ab )c = ab.c kuralını kullandık.)

                  = 3-2.36.312

                  = 3(-2)+6+12

                  = 316 bulunur.

 Üsleri aynı olan ifadeler çarpılırken, tabanlar çarpılır ve ortak üs aynen yazılır.

an.bn = (a.b)n

Örnek: 155.28.58 işlemin sonucu kaç basamaklı bir sayıdır.

155.28.58 = 155.(2.5)8
                
 = 155.108 olur.

Burada 155 sayısının sağına 10’ nun 8 inci kuvveti olduğu için 8 tane 0 yazarız.

Sayımız 15500000000 olur ve 11 basamaklı bir sayıdır.

Üslü İfadelerde Bölme İşlemi

Tabanları aynı olan üslü sayılarda bölme işlemi yapılırken bölünen sayının üssünden bölen sayının üssü çıkarılır, ortak tabana üs olarak yazılır.

ax / ay = ax-y

Örnek:  36 / 33   işleminin sonucunu bulalım.

36 / 33 = 36-3 = 33 bulunur.

Örnek: 53 / 5-8   işleminin sonucunu bulalım.

53 / 5-8 = 53-(-8) = 53+8 = 511 bulunur.

Örnek: (-4)-2/(-4)5 işleminin sonucunu bulalım.

(-4)-2/(-4)5 = (-4)-2-5 = (-4)-7 bulunur.

Üsleri aynı olan üslü sayılarda bölme işlemi yapılırken tabanlar bölünür, ortak üsse taban olarak yazılır.

ax / bx = (a/b)x

Örnek: 38 / 58 işleminin sonucunu bulalım.

38 / 58 = (3/5)8 bulunur.

Örnek: 85 / 25 işleminin sonucunu bulalım.

85 / 25 = (8/2)5 = 45 bulunur.

Tabanları ve üsleri farklı olan üslü sayılarda bölme işlemi yapabilmek için tabanlar veya üsler eşitlenir.

Örnek: 164 / 23 işleminin sonucunu bulalım.

164 / 23 = (24)4 / 23 (Burada tabanları eşitledik.)

               = 216 / 23   ( ax / ay = ax-y kuralını kullandık. )

               = 216-3 = 213 bulunur.

Örnek: 645 ve (-256)-4 işleminin en sade halini bulalım.

Çözüm:

64 ve 256 sayıları 2’nin kuvvetidir. Üslü ifadelerin tabanlarını aynı yapalım.

Örnek:

Çözüm:

Üslü ifadeleri, tabanları aynı olacak biçimde yazalım. Böylece tabanları aynı olan üslü ifadelerle çarpma ve bölme işlemi yapabiliriz.

Örnek:

Çözüm:

Üslü ifadelerle ilgili temel kurallardan yararlanalım.

Bir cevap yazın