Tam Sayılarda Çıkarma İşlemi

a – b = a + (-b) = c

Burada a sayısı eksilen, b sayısı çıkan, c sayısı da fark denir.

Tam sayılarda çıkarma işlemi yapılırken eksilen ile çıkarılan ters işaretlisi toplanır. Çıkarma işlemi yapılırken çıkan sayının işareti toplama işlemine dönüştürülür ve toplama işlemi yapılır.

Örnek: (-5) – (+7)  işleminin sonucunu bulalım.

(-5) – (+7) işlemini toplama işlemine çevirmek için çıkan sayının işaretini değiştiririz. -(+7) burada eksi ile artıyı yer değiştiririz. İşlem toplama işlemine dönüşür.

(-5) + (-7)  olur. (Negatif iki tam sayının toplamında görmüştük.)

(-5) + (-7) = -12 bulunur.

Örnek: (-9) – (-4)   işleminin sonucunu bulalım.

Çıkarma işlemini toplama işlemine çevirmeliyiz. Bunu çıkan -4 sayısını +4’ e çevirerek yaparız ve çıkarma işlemini toplama işlemine çeviririz.

(-9) + (+4)  toplama işlemine dönüştü.

Bunu Zıt işaretli iki tam sayının toplamından yararlanarak çözüyoruz.

(-9) + (+4) = -5 bulunur.

Örnek: -12 – 15 işleminin sonucunu bulalım.

Çıkarma işlemini toplama işlemine çevirmeliyiz. Bunu yapabilmek için çıkan sayının işaretini değiştiririz. 15’ ün işareti artıdır. Sayılarda işaret yazmadığı zaman pozitif olarak kabul ettiğimiz için artı işareti vardır. +15 sayısı -15 sayısına dönüşür ve toplama işlemini yaparız.

-12 – 15 ( Burada 15’ in önündeki işaret çıkarma işleminin işaretidir.)

= -12 + (-15)  (Negatif iki tam sayının toplamından yararlanarak çözeriz.)

= -27 bulunur.

Örnek: Dağlık bir bölgenin sıcaklığı aynı anda eteğinde -4°C, zirvesinde -15°C olarak ölçülmüştür. Buna göre dağın eteğindeki hava sıcaklığı ile dağın zirvesindeki hava sıcaklığı arasındaki farkı bulalım.

Çözüm: Dağın eteğindeki hava sıcaklığı ile dağın zirvesindeki hava sıcaklığı arasındaki farkı bulmak için

(-4) – (-15) işlemi yapılmalıdır. Çıkarma işlemini toplama işlemine çevirmeliyiz. Bunu yapabilmek için çıkan sayının işaretini değiştiririz. -15 sayısını +15 sayısına çeviririz ve çıkarma işlemini toplama işlemine çeviririz.

(-4) ± (±15)  olur.

= (-4) + (+15)

= +11

Dağın eteğindeki hava sıcaklığı ile dağın zirvesindeki hava sıcaklığı arasındaki fark 11°C olarak bulunur.

Örnek: 15°C sıcaklığındaki Aydın ili, (-8)°C sıcaklığındaki Ankara ilinden ne kadar sıcaktır?

Çözüm: Aydın ilinin Ankara ilinden ne kadar sıcak olduğunu bulmak için

15 – (-8) işlemini yapmalıyız. Çıkarma işlemini toplama işlemine çeviriyoruz.

Bunu yapabilmek için çıkan sayının işaretini değiştiriyoruz.-8 sayısını +8 sayısına çeviriyoruz ve çıkarma işlemini toplama işlemine çevirdik.

15 – (-8) = 15 ± (±8)

               = 15 + (+8) olur

               = +23 bulunur.

Aydın ilinin Ankara ilinden 23°C daha sıcaktır.

Örnek: 4-7 işleminin sonucunu bulalım.